Από τον διπλό ψηφιακό δίσκο cd που εξέδωσε η περιφέρεια Αττικής το έτος 2021, με ιστορικά & κλέφτικα δημοτικά τραγούδια για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821.

Μουσικολογική έρευνα Κείμενα Επιμέλεια : Χρήστος Μυλωνάς

(άιντε), Τ’ έχουν της Μάνης,
τ' έχουν της Μάνης τα βουνά, μορ’ Αράπη,
Σούφη καημεν’ Αράπη και στέκουν βουρκωμένα;

Μήνα βοριάς τα φύσηξε, μήνα κακό χαλάζι;
Μάιδε βοριάς τα φύσηξε, μάιδε κακό χαλάζι.
Γιουσούφ Αρπαπης πολεμάει, με δεκοχτώ χιλιάδες.
[Πέφτουν τα τόπια σαν βροχή, τα βόλια σαν χαλάζι
κι αυτά τα λιανοντούφεκα, σαν σιγανή ψιχάλα.
Μετριούντ΄ οι Τούρκοι τρεις φορές και λείπουν τρεις χιλιάδες,
Μετριούνται τα 'λληνόπουλα, και λείπουν τρεις λεβέντες.]

«μήνα: μήπως | μάιδε: μα ούτε | Γιουσούφ Αράπης: προσωνύμιο που έδωσαν οι Έλληνες, στον Ιμπραήμ πασά | λιανοντούφεκα: ελαφριά ντουφέκια, χωρίς μεγάλη ισχύ».

Ιστορικό τραγούδι, απόηχος της μάχης του Δυρού της Μάνης, όπου το καλοκαίρι του 1826, ο Ιμπραήμ πασάς (ο Γιουσούφ Αράπης όπως τον έλεγαν), μεθυσμένος απ’ τις επιτυχίες του στο Μεσολόγγι, επιχείρησε να υποτάξει και τη Μάνη, αλλά απέτυχε παταγωδώς. Το Δυρό μάλιστα τότε, έγινε το Ζάλογγο της Μάνης, με τη διαφορά όμως πως εδώ οι Μανιάτισσες, αντί να γκρεμιστούν απ’ τα βράχια όπως οι Σουλιώτισσες, προτίμησαν για να μην ατιμαστούν απ’ τους αραπάδες του Ιμπραήμ, να πολεμήσουν σαν αμαζόνες, στήθος με στήθος με τους εχθρούς και κατάφεραν με τα δρεπάνια τους, άλλους να σκοτώσουν κι άλλους να τους ρίξουν στη θάλασσα.

Το ιστορικό μοραΐτικο τραγούδι που δημοσιεύουμε, αποδίδει με την υπέροχη φωνή του ο ερμηνευτής παραδοσιακών τραγουδιών Παναγιώτης Λάλεζας και τον συνοδεύουν οι παρακάτω μουσικοί :

Πετράκης Χαλκιάς (κλαρίνο)
Κώστας Κίκιλης (βιολί)
Κλέαρχος Κορκόβελος (τσίμπαλο)
Νικόλας Αγγελόπουλος (λαούτο)
Βασίλης Ι. Οικονόμου (νταούλι)