The ancient ritual of Pirshalyar is held every year in the winter season. This ceremony is a concrete symbol of the active participation of people in various social and cultural occasions and has a history as old as history, and every year the glory of its celebration is added.

This ceremony, which is held every year on the last Wednesday and Thursday ending in the middle of February, is a ritual that some historians believe dates back a thousand years, and some others believe that this ceremony is older than this.

A village where the roof of the house is a courtyard for another house and this story continues to the back of the village and the type of architecture used in it also attracts the eyes of every viewer in a way that the traditional architecture of this village is based on stone. and mortar has not been used in the construction of residential houses.

The children are responsible for distributing walnuts among the villagers in such a way that the children of Oraman village are divided into groups of three or four people on Wednesday morning and before sunrise, and by appearing at the doors of people's houses, by knocking on the door and saying the word "Klavorochneh". "They announce their presence at the place and then the owner of the house gives them snacks and food in return for taking a few groups from the children's bags.

Every year, a large number of sheep, which are people's offerings to Pir Shaliar, are sacrificed on Wednesday around 9:00 a.m. These animals are sent by residents or people from other villages to the custodian at the end of the fall season, and he takes care of those animals in the winter season. They sacrifice all of them on the day of the festival.

هەورامان ٧٠ کیلومیتر لە مەریوان و ١٧٠ کیلومیتر لە سنە و ٢٠٠ کیلومیتر لە کرماشانەوە مەودای هەیە، لەسەر زنجیرەچیاکانی شاهۆ و لە تەنیشت یەکێک لە شاخەکانی ڕووباری سیروان هەڵکەوتووە.

لە نێوان مەریوان و هەورامان شوێنێکی سەخت و ئاستەمی لێیە بە نێوی «ژاڵانە» کە نەتەنانەت بەفرێکی زۆری لێ دەبارێت بەڵکوو ڕنوو و هەرەسی زۆریشی لێ دێت.

ئەندازیاری خەڵکی هەورامان لە بیناسازیدا جێگای سرنجە کە لە سازکردنی بینا و خانووبەرەدا بە بەردی ناوچەکە ساز کراوە و سەربانی هەر ماڵێک حەسار و حەوشەی ماڵی سەرەوەترە.

هێندێک لە خەڵک لەسەر ئەو بڕوایەن کە مێژووی ڕێورەسمی پیرشالیار بۆ ١٠٠٠ ساڵ پێش واتە سەردەمی ئیسلام دەگەڕێتەوە بەڵام زۆرێک لە خەڵک و مێژووناسان دەڵێن مێژوو و فەلسەفەی ئەم ڕێوڕەسمە، بۆ بەر لە ئیسلام دەگەرێتەوە هەروەها دەڵێن کە دەرەجەی "پیر" هەر لە هەورامان هەیە و لە هیچ یەک لە ناوچەکانی تری ئیسلامیدا بوونی نییە کە ئەوە جێگای سرنجە.

بۆ ڕێوڕەسمی پیرشالیار جیا لەوەیکە خەڵکێکی زۆر لە هەر هەموو بەشەکانی کوردستانەوە دێن، لە ئێران و وڵاتانی دەرەوەشەوە بۆ ئەو ڕێوڕەسمە دێن.

خەڵکی هەورامان بە زمانی کوردی و زاراوەی هەورامی قسە دەکەن و پیاوەکانییان کەواوپانتۆڵ، کەڵاش، فەرەنجی، شەدە و کێش و مشکی دەبەر دەکەن و ژنەکانییان بە جلی کوردی وەکوو کراس، سۆخمە وکولێجە، شاڵ و کڵاو کە بە زێر و زێو و موورو و هتد دەنەخشێندرێت، خۆ دەڕازێننەوە.

ڕێوڕەسمی پیرشالیار هەر هەموو ساڵێ لە ڕۆژانی چوارشەممە و پێنجشەممەی سەرەتای چلەی چووکە لە زستاندا بەڕێوە دەچێت و لە ڕۆژی چوارشەممەدا، بەیانی زوو منداڵی گوند گوێزی باخەگوێزی پیرشالیار بەسەر خەڵکی گونددا دابەش دەکەن و خەڵکی ئاواییش هەلاو و شیرنی دەدەنە مناڵان کە بەو ڕێوڕەسمە دەڵێن «کڵاڕۆچنێ».

دوای کڵاڕۆچنێ ئەو مەڕ و ماڵاتەی لە پاییزەوە خەڵکی هەورامان و ناوچەکە پێشکەشی پیرشالیارییان کردووە، سەر لە کاتژمێر ٩ـی بەیانی قوربانی دەکرێن و گۆشتەکە بەسەر خەڵکی ئاوایی و دەورووبەریدا دابەش دەکرێت. هەروەها بە بەشێک لە جەرگ و گۆشتی قوربانییەکان و چەند جۆری دانەوێڵە، چێشتێک لێ دەنێن بە نێوی «هڵۆ شینێ تشێ».
دوای نیوەڕۆ هڵۆ شینێ تشێ لە نێوان خەڵکی ئاوایی و هەر کەسێکی دیکە کە حەزی لێ بێت دابەش دەکرێت.

لەکۆتاییدا چەند کەسێک لەسەر سەربانی دەف دەژەنن و خەڵکیش بە دەوری واندا دەستی یەک دەگرن و لە چەپەوە بۆ ڕاست دەسووڕێن و زکر و دوعا دەکەن.

Instagram: gzing1